هوش هیجانی چیست ؟ 5 عنصر سازنده + تمرینات افزایش هوش هیجانی

هوش هیجانی چیست؟ شاید در اینستاگرام ، روی جلد کتاب و از یکی از دوستانتان اسم هوش هیجانی یا هوش عاطفی که همان EQ هست شنیده باشید. IQ در واقع Intelligence quotient یا ضریب هوشی افراد است که کاملا برای ما آشناست اما EQ  یا هوش هیجانی چیست ؟

با خواندن این مقاله همه چیز راجب انواع هوش هیجانی را یاد میگیرید و در پایان با تقویت هوش هیجانی می توانید زندگی تان را نجات دهید !

آماده یادگیری این مهارت جذاب هستی ؟

بریم اول پادکست هوش هیجانی چیست رو که استاد میلاد پرنده براتون آماده کردن بشنویم.

تعریف هوش هیجانی چیست؟

• تا حالا شده تو خوشحالی و هیجان بالا دوستانتون رو به مهمونی شام دعوت کنین و بعد متوجه بشین حوصله مهمونی رو ندارین یا الان از نظر مالی براتون مقدور نیست؟
• براتون پیش اومده در شرایط هیجانی قولی بدین و بعد با خودتون فکر کنین که چرا اینکارو کردین ؟
• یا حتی تو محیط کار یا خونه انقدر عصبانی شدی و حرف بدی زدی که بعدا پشیمون شدی !!

توی اینجور مواقع، هوش هیجانی یا(EQ) Emotional intelligence به دادمون میرسه.

بحث هوش هیجانی الان خیلی مطرحه. میدونین چرا؟ چون تو دنیای امروز، همه جا صحبت از ارتباطات و اینه که بتونیم خوب با هم حرف بزنیم و کنار هم باشیم، هوش هیجانی یه مهارت فوق العاده مهمه که هم تو زندگی شخصی و هم تو کار به دردمون میخوره. اما اصلا هوش هیجانی چیست و مزایای هوش هیجانی چیست؟

تو این مقاله میخوایم با هم وارد دنیای هوش هیجانی یا هوش عاطفی بشیم و حسابی باهاش آشنا بشیم. قراره بفهمیم که بخش های مهم هوش هیجانی چیست و چطور با تقویت هوش هیجانی زندگیمون رو بهتر می کنیم .  در آخر هم با هم تمرین‌های تقویت هوش هیجانی رو یاد میگیریم که بتونیم هوش هیجانی خودمون رو بالا ببریم.

پس یه کاغذ و خودکار بذار کنارت و با من تا انتها همراه شو چون آکادمی آموزشی میلاد پرنده بهت قول میده کلی چیزای جالب یاد بگیری و بفهمی که چطور میتونی با هوش هیجانی روابط عمیق‌تری با دیگران داشته باشی و تو زندگیت موفق‌تر باشی.

هوش هیجانی چیست ؟  فراتر از یه کلمه مُد روز

خب، بیایید با هم معنی هوش هیجانی (EQ) رو موشکافی کنیم.

هوش هیجانی یعنی توانایی درک، استفاده و مدیریت احساسات خودمون به شیوه‌ای مثبت برای رسیدن به اهداف.

همچنین شامل درک کردن، همدردی کردن و تاثیر گذاشتن روی احساسات دیگران هم میشه.

میتونیم EQ رو مثل یه جعبه ابزار پر از وسایل مختلف تصور کنیم. این ابزارها به ما کمک میکنن تا تو دنیای پیچیده احساسات، هم احساسات خودمون و هم احساسات اطرافیانمون، بهتر راه خودمون رو پیدا کنیم.

نگاهی عمیق‌تر به ریشه‌های اصطلاح EQ بندازیم:

اگرچه هوش هیجانی قرن‌هاست که وجود داره، اما با انتشار کتاب “هوش هیجانی : چرا از IQ مهم‌تره؟” اثر دنیل گولمن در دهه ۱۹۹۰ به طور قابل توجهی سوال هوش هیجانی چیست رو در ذهن مردم جا انداخت. این کتاب جرقه‌ی یه بحث جهانی رو در مورد اهمیت مهارت‌های غیرشناختی مثل هوش هیجانی برای موفقیت شخصی و حرفه‌ای زد.

قبل از کارهای گولمن، هوش عمدتا با تست‌های IQ (ضریب هوش) سنجیده می‌شد که روی توانایی‌های شناختی مثل منطق و استدلال تمرکز داره. با این حال، گولمن و محققان دیگه استدلال کردن که IQ فقط بخشی از داستان رو تعریف می‌کنه. اونها پیشنهاد دادن که هوش هیجانی برای پشت سر گذاشتن پیچیدگی‌های زندگی به اندازه IQ، مهمه.

امروزه، EQ به عنوان یه مهارت کلیدی برای رهبری موثر، ایجاد روابط قوی و دستیابی به موفقیت در جنبه‌های مختلف زندگی شناخته شده.

عناصر سازنده هوش هیجانی چیست:

هوش هیجانی یه مفهوم چندوجهی هست، اما میشه اون رو به پنج عنصر اصلی تقسیم کرد:

1.خودآگاهی:

نقش خودآگاهی در هوش هیجانی چیست؟ خودآگاهی یعنی توانایی شما برای شناسایی احساسات خودتون و درک نحوه‌ی تاثیرگذاری اونها بر افکار و رفتارتون . کسی که خودآگاهی بالایی داره میتونه نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها و انگیزه‌های خودش رو شناسایی کنه.

اینها چند نمونه از خودآگاهی هست:

• تشخیص زمانی که احساس استرس یا عصبانیت می‌کنید، مثلا من وقتی گرسنه م عصبانی میشم و نمیتونم منطقی صحبت کنم یا تصمیم بگیرم.
• درک چیزهایی که شما رو از نظر احساسی تحت تاثیر قرار میدن، مثلا صحبت کردن راجب خانواده من رو احساسی میکنه و باعث میشه گارد بگیرم یا تصمیمات احساسی بگیرم.
• شناختن محدودیت‌های خودتون و زمانی که نیاز به استراحت دارید. فرض کنید دوستتون از شما می خواد برای اسباب کشی در آخر هفته بهش کمک کنین ولی شما یک هفته شلوغ رو پشت سر گذاشتین و نیاز دارین آخر هفته استراحت کنین. آیا تو رودربایستی قرار میگیرین و این کارو انجام میدین؟
• باید بدونین شما زمان و انرژی محدودی دارین و میتونین به دوستتون بگین که برای اون یه نیروی کمکی میفرستین اما خودتون نمیتونین اون روز به دوستتون کمک کنین. این رفتار نشون دهنده هوش هیجانی بالاست.

2. کنترل احساسات :

تاثیر کنترل احساسات بر هوش هیجانی چیست ؟کنترل احساسات توانایی شما برای مدیریت موثر احساسات خودتون هست. یعنی یادگیری روش‌های سالم برای بیان و مقابله با احساسات .

کسی که کنترل احساسی قوی داره میتونه:

• تحت فشار، آروم بمونه.
• از شکست‌ها برگرده.
• حتی زمانی که احساساتی هستن، واضح فکر کنن.

چند تا نکته برای بهبود کنترل احساسات:

• نفس‌های عمیق بکشید.
• تکنیک‌های آرامش رو تمرین کنید.
• راه‌های سالم برای مقابله با احساسات خودتون پیدا کنید:  مثل ورزش، گذراندن وقت تو طبیعت یا گوش دادن به موسیقی

3.انگیزه:

نقش انگیزه در هوش هیجانی چیست؟ انگیزه نیروی محرکه‌ای هست که به شما کمک میکنه تا به اهداف و آرزوهاتون برسید. این انرژی و تعهدی هست که حتی زمانی که اوضاع سخت میشه شما رو به جلو هل میده.

هوش عاطفی شامل درک محرک‌های انگیزشی خودتون و حفظ انگیزه در برابر چالش‌ها هست.

چند تا نکته برای تقویت انگیزه :

• هدف تعیین کنید: اهداف به شما کمک میکنن تا متمرکز و با انگیزه بمونید. دوره هدف گذاری پیشرفته
• روی فرآیند تمرکز کنید، نه فقط روی نتیجه: از سفر رسیدن به اهداف خودتون لذت ببرید، نه فقط از نتیجه‌ی نهایی.
• پیشرفت‌های خودتون رو جشن بگیرید هر چند کوچک باشن.

4.همدلی:

همدلی توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات دیگران هست. این به معنای قرار دادن خودتون به جای شخص دیگه و دیدن دنیا از دید اونهاست.

کسی که همدلی بالایی داره میتونه:

• احساسات دیگران رو به درستی درک کنه.
• با احساسات دیگران همدلی کنه و بهشون اهمیت بده.
• از دیدگاه دیگران به مسائل نگاه کنه.

همدلی یه مهارت کلیدی برای ایجاد روابط قوی و معنادار هست که روی هوش عاطفی شما تاثیر زیادی داره.

چند نکته برای تقویت همدلی و در واقع تقویت هوش هیجانی :

• به طور فعال به دیگران گوش کنید: زمانی که کسی با شما صحبت میکنه، با دقت به حرفاش گوش کنید و سعی کنید منظور و احساساتش رو درک کنید.
• سوالات شفاف کننده بپرسید: سوالاتی بپرسید تا در مورد احساسات و تجربیات شخص مقابل بیشتر بفهمید.
• بدون قضاوت باشید: سعی کنید احساسات دیگران رو بدون قضاوت یا انتقاد درک کنید.

5.مهارت‌های اجتماعی:

مهارت‌های اجتماعی توانایی شما برای برقراری ارتباط موثر با دیگران هست. این شامل مهارت‌هایی مثل برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی، حل تعارض، و کار گروهی میشه.

کسی که مهارت‌های اجتماعی قوی داره میتونه:

• با دیگران به طور واضح و موثر ارتباط برقرار کنه.چرا مهارت های ارتباطی مهم است؟
• تعارضات رو به طور سازنده حل کنه.
• با دیگران به طور موثر کار کنه.

مهارت‌های اجتماعی برای موفقیت در هر زمینه‌ای از زندگی، از جمله محل کار، مدرسه و روابط شخصی ضروری هستن.

چند نکته برای تقویت مهارت‌های اجتماعی و تقویت هوش هیجانی :

• تمرین کنید: هرچه بیشتر با دیگران تعامل داشته باشید، مهارت‌های اجتماعی شما قوی‌تر میشه.
• از اشتباهات خودتون درس بگیرید: همه اشتباه میکنن. از اشتباهات خودتون درس بگیرید و سعی کنید دفعه بعد بهتر عمل کنید.
• از دیگران بازخورد بخواهید: از دوستاتون یا همکاراتون که بهشون اعتماد دارید بخواهید که در مورد نحوه‌ی ارتباط موثر شما با دیگران بازخورد صادقانه به شما ارائه بدن.

دوست داری هر جایی بدونی چجوری باید صحبت کنی ؟

راه حل شما اینه : دوره آموزشی جعبه ابزار ارتباطات

تا اینجا متوجه شدیم عناصر سازنده هوش هیجانی چیست .

حالا بریم سراغ تمرین های تقویت هوش هیجانی یا هوش عاطفی. آماده ای ؟

مزایای هوش هیجانی (EQ) چیست ؟

هوش هیجانی (EQ) فقط یه اصطلاح شیک نیست، بلکه یه مهارت حیاتی برای موفقیت در زندگیه. در اینجا چند تا از مزایای توسعه‌ی EQ رو می‌بینیم:

• روابط قوی‌تر: EQ به شما کمک می‌کنه تا با دیگران همدلی کنید، به احساساتشون اهمیت بدید و روابط معنادارتر و عمیق‌تری برقرار کنید.
• اگه میخوای روابط عاشقانه حرفه ای داشته باشی ، کلیک کن
• عملکرد بهتر در محل کار: هوش عاطفی برای رهبری موثر، کار گروهی و حل تعارض ضروری ست. افرادی که EQ بالایی دارند در محل کار به طور کلی موفق‌تر هستند.
• کاهش استرس و اضطراب: هوش هیجانی به شما کمک می‌کنه تا احساسات خودتون رو به طور موثر مدیریت کنید، با استرس و اضطراب مقابله کنید و از نظر عاطفی سالم‌تر باشید.
• افزایش اعتماد به نفس: EQ به شما کمک می‌کنه تا نقاط قوت و ضعف خودتون رو بشناسید، به خودتون ایمان داشته باشید و در زندگی به اهداف خودتون برسید. دنبال تقویت اعتماد به نفس هستید ؟
• بهبود سلامت روان: هوش هیجانی به شما کمک می‌کنه تا با احساسات دشوار کنار بیایید، از نظر عاطفی انعطاف‌پذیرتر باشید و در برابر مشکلات روانی مقاوم‌تر باشید.

تمرینات تقویت هوش هیجانی :

• نوشتن : نوشتن در مورد تجربیات و احساسات خودتون میتونه به شما کمک کنه تا خودآگاهی خودتون رو افزایش بدید و احساسات خودتون رو بهتر مدیریت کنید.
• تمرین همدلی: سعی کنید خودتون رو به جای دیگران بذارید و احساساتشون رو درک کنید. به طور فعال به دیگران گوش کنید.
• تمرین مهارت‌های اجتماعی: با دیگران معاشرت کنید، باهاشون صحبت کنید و سعی کنید باهاشون ارتباط برقرار کنید. از اشتباهات خودتون درس بگیرید و از دیگران بازخورد بخواهید.
• مدیریت استرس: تکنیک‌های تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند در کاهش استرس و اضطراب و افزایش آرامش و تمرکز شما بسیار موثر باشند.
• تمرین‌های ذهن‌آگاهی: با تمرین ذهن‌آگاهی، یاد می‌گیرید که در لحظه حال حضور داشته باشید و به افکار و احساسات خود بدون قضاوت توجه کنید.
• ارتباطات موثر: با دقت به صحبت‌های دیگران گوش کنید، از پرسش‌های روشنگر استفاده کنید و به طور واضح و صادقانه نظرات خود را بیان کنید.
• حل تعارض: به جای بحث و جدل، سعی کنید با دیدگاه دیگران آشنا شوید و به دنبال راه‌حلی باشید که برای همه طرفین قابل قبول باشد.
• مثبت‌اندیشی: بر جنبه‌های مثبت زندگی تمرکز کنید و به جای غرق شدن در افکار منفی، به دنبال راه‌حل‌های سازنده باشید.

منابع برای یادگیری بیشتر

• کتاب “هوش هیجانی: چرا از IQ مهم‌تره؟” اثر دنیل گولمن

با توسعه‌ی هوش هیجانی خودتون، میتونید به یه فرد باهوش‌تر از نظر احساسی تبدیل بشید، روابط قوی‌تری برقرار کنید و در زندگی به اهداف خودتون برسید.

نتیجه گیری هوش هیجانی چیست ؟

هوش هیجانی (EQ) مهارتی حیاتی برای پیشرفت در دنیای پیچیده امروزه است. با درک و مدیریت احساسات خود و دیگران، می‌توانیم روابط قوی‌تر، عملکرد شغلی بهتر و زندگی شادتر و سالم‌تری داشته باشیم.

همانطور که در بخش‌های قبلی گفتیم، هوش هیجانی یا هوش عاطفی از پنج عنصر کلیدی تشکیل شده است:

1. خودآگاهی
2. تنظیم عاطفی
3. انگیزه
4. همدلی
5. مهارت‌های اجتماعی

با تقویت هر یک از این عناصر، می‌توانیم در تقویت هوش هیجانی خود گام برداریم.